Antwerps.be - alles over de Antwerpse taal

Aentwaerps Nederlands

Menu

... of dubbelklik op eender welk Antwerps woord op deze site!

Antwerpse Grammatica

Voor wie het Antwerps echt tot in de puntjes wil doorgronden bevat deel III van het boek Antwerps schrijven een uitgebreide analyse van de Antwerpse grammatica, gepresenteerd in de eenvoudige bewoordingen van een typische taalcursus. De inhoudstafel van het boek toont de behandelde onderwerpen:

III. ANTWERPSE GRAMMATICA 55

1. SPECIALE UITGANGEN 56
1.1 De uitgangen -e en -en 56
1.2 De speciale uitgang -[d] 59

2. LIDWOORDEN 61
2.1 Onbepaalde lidwoorden 61
2.2 Bepaalde lidwoorden 63
2.3 Bijzonder gebruik van lidwoorden 64

3. ZELFSTANDIGE NAAMWOORDEN 64
3.1 Geslacht 64
3.2 Meervoud 65

4. VERKLEINWOORDEN 66
4.1 Suffixen 66
4.2 Stamklankverkorting 68
4.3 Onregelmatige verkleinwoorden 69
4.4 Verkleinwoorden van andere woordsoorten 70

5. ADJECTIEVEN 71
5.1 De standaardverbuiging 71
5.2 De alternatieve verbuiging 72
5.3 Adjectieven waarvan de stam eindigt op een doffe e 73
5.4 Adjectieven met een veranderlijke stam 74

6. DE TRAPPEN VAN VERGELIJKING 75
6.1 De vergelijkende trap 75
6.2 De overtreffende trap 76
6.3 Stamklankverkorting 76
6.4 Onregelmatige trappen van vergelijking 77

7. DE TUSSEN-N IN SAMENSTELLINGEN 79
7.1 De tussen-n in het Nederlands 79
7.2 De tussen-n in het Antwerps 80
7.3 Vergelijking met adjectieven 81

8. AANWIJZENDE VOORNAAMWOORDEN 82
8.1 Dichtbij 82
8.2 Veraf 83
8.3 Zelfstandig gebruikte aanwijzende voornaamwoorden 83

9. BETREKKELIJKE VOORNAAMWOORDEN 85
9.1 Onderwerp 85
9.2 Lijdend voorwerp 86

10. VOEGWOORDEN 87

11. PERSOONLIJKE VOORNAAMWOORDEN 88
11.1 De onderwerpsvormen 89
11.2 De niet-onderwerpsvormen 93
11.3 Andere vormen 94
11.4 De bijzondere eigenschappen van et 96

12. BEZITTELIJKE VOORNAAMWOORDEN 97
12.1 De stammen 97
12.2 De uitgangen 98
12.3 De verbogen vormen 98
12.4 De eind-n vóór onzijdige woorden 99

13. WEDERKERENDE VOORNAAMWOORDEN 100

14. ANDERE VERBOGEN WOORDEN 101
14.1 De standaardverbuiging 101
14.2 De alternatieve verbuiging 102
14.3 De bijzondere verbuiging 104

15. WERKWOORDEN 105
15.1 Algemeen 105
15.2 De onvoltooid tegenwoordige tijd (OTT) 106
15.3 De gebiedende wijs 114
15.4 De onvoltooid verleden tijd (OVT) 115
15.5 Het voltooid deelwoord 117
15.6 Belangrijke werkwoorden 118

Dat is veel te veel materie om hier samen te vatten, maar u kan hoofdstuk 7 over de tussen-n in samenstellingen lezen als voorbeeld.
23 reacties (recentste eerst)
Aentwaerpenaar 18 juni 2016, 17:48
Ze zouden eingenlijk Aentwaerps moeten geven op 't school.
Kawauw \'97 27 februari 2013, 20:02
als alleman na es antwaerps liert dan alleman mekander
Doederik 5 juli 2012, 01:53
Merci - in da lieke van Wannes van de Velde da' daar as veurbeld wörd gebrökt, em ekik oek alted "oemtouwe" g'oêrd, mor 'k docht da 'kik den iênigste was.
('oemdad iederiên et góe' zou oemtouwe')

Nog e vraagske, gin idee ofda ge dees kent. Mor is in e lieke van Wannes v/d Velde "uste" ('husten') g'oêrd in plöts van (h)oesten, mor vör de rest em ek dad in 't Aentwaerps nog ni' g'oêrd. Is dad oe oêk bekend of ni? Ge schent namelijk nogal wad ouw woorde te kenne...
dokwaerker 4 juli 2012, 13:24
Iet da waai as kind altaaid ebbe geleert is da we goe ons woorde muste OEMTAAWE ,in den Aentwaerpse diksjonair stot er veur da woord ONTOUWE nooit ni zo geleerd dochte kik !Int NL onthouden.
PS: Ksen wel opgegroeid oep et schipperskwartier !
dokwaarker 28 juni 2012, 23:29
Ik wil is replikeeren oep de Marnix zen geschrijf van 8 aug 2011 ,eigelak is het Hoobokes nog gien echt Aentwaerps het echte Hoobokes is van zedde van Hooboken , waar de boere stroant Kooke ?
En van de romijnse seijfer veijf oep zen Aentwaerps klinkt da zooi se et romaainse saaifer vaaif en het klinkt gelaik oek aanders hei !
Doederik 29 mei 2012, 19:14
Feit is da miêrtalig'ad goed is vör d'ontwikkeling van e kind, en goe' vör later nog aender tale te liêre, dus zoewel dialect as AN kunne zal zeker gi kwaad kunne.

Al is de kaens da' z'oep 't school later nog AN oeppikke, wel veule grutter as Aentwaerps, (oemda' der bekan gin aender kindere zen da' da nog klappe), dus as g'iên van de twiê mut kieze, dan is de beste keus duidelak ;)
Grytolle 26 mei 2012, 19:08
g'ed in princiep gelijk, mor der zen wel miêr beschaafde taalvariëteiten as alliên et Ollands :) Mss kunde zelfs et Aentwaerps daartoe rekene
Willy 26 mei 2012, 01:24
Awel mannekes, da's e formidaabel inisjateef zenne !!! Ik vingd oêk da de dialekte ni muige verdwaaine. MOR !!!!! Ik vingd oêk da iederiên zen taal BESCHAAFD moet kunne klappe. Axl Peleman is dor e schoê vuirbeld van: Aai klapt plat Aantwaarps teige zenne zöng, mor zen vraa klapt er ALGEMEEN NEDERLANDS teige: ZOÊ MOET DA ZAAIN !!!!!! Emmek gelaaik of emmek gelaaik ?????
Grytolle 10 augustus 2011, 01:22
meezingen met de liekes op deze site !
Marnix 8 augustus 2011, 14:25
Ik kom uit West-Vlaanderen en woon samen met mijn echtgenote sinds december 2010 in Hoboken.

We zijn gewoon onze zoon en zijn echtgenote èn (het voornaamste) onze kleindochter gevolgd...

We wonen in Polderstad (nogal rèchts vind ik, maar soit.)

Ik ben 62 maar werk nog op de FOD (vroegere ministerie) Buitenlandse Zaken.

De taal hier is uiteraard niet te vergelijken met het Westvlaams dat wij spreken (één van de duizenden varianten van het Vlaams, om nog niet van het Nederlands te spreken...)

Ik zou echt wel graag Antwerps leren, maar hoe begin je daaraan ??
john Domen 23 september 2010, 20:37
goe gedaan ;maar wezitten al met een vraag ;vanwelke taal komt lot die blaffeturen mor zakken,? derolluiken dus
john Domen 23 september 2010, 20:33
goed gedaan maar van wa komt na Lot die blaffeturen nor beneje Ikvind niets terug in de woordenboeken Blaffetuur of rolluik dus
Amanda 24 februari 2010, 20:57
Ik ben zelf von Aentwepen
Maar kzen verhoist noor Denderliew
En tis verschrikkelaaik !
gerrits rudy 28 juli 2009, 19:35
goe poeier!!!
haloewie 24 december 2008, 01:31
@Koen Van de moortel 10 november 2008 20:05

Maar er is nog een andere a die als au of ou gespeld wordt. 'U' en 'uw' worden ook als a uitgesproken. Deze spelling houdt geen rekening met het verschil tussen de aa in 'ruw' en 'rauw' aan de ene kant en de àà in 'mand' en 'berg'. De korte a staat enkel voor l (al, smal, enz.) De korte à is de klinker bij uitstek, waarmee Antwerpenaars door de mand vallen als ze "gekuist" spreken in de andere combinaties a+t, a+s, enz.
Ziede geen verschil tussen de klinkers in "rau" en "maend"?
haloewie 24 december 2008, 01:10
@Bob D, Carnac 20 december 2008 19:10

Dàd hèdde gà goo gezieng. Wàd heer "plàtte a" genoemd wërt, is aaigelàk en lange o èn gin a.
Der zaain twieë o's (kërt èn làànk)
vgl 'sport' (kort) en 'spaart' > spoart(lang).
De oe van boer was volgens u toch ook een o, dat zijn er dus al drie :) Maar de discussie of iets een o of een a is is zinloos (probeer de Engelse klinkers maar eens te definiëren in Nederlandse termen). We hebben enerzijds klanken en anderzijds tekens en het komt er op aan die aan elkaar te linken.
Bob D, Carnac 20 december 2008, 19:10
Seg mannekes der is ier iet wa dad ekik nie goe begrijp zenne. In Aantwaareps zegge toch board en noam, ni baard en naam. Of aanders verston ekik "de platte a" verkierd. Hullep.
de aa wörd in et Aentwaerps inderdaad plat uitgesproken, zjust gelak in de Scandinavische tale. en zjust gelak in de Scandinavische tale schrijve w'ier gewoên een a :) zie Spelling
Koen Van de moortel 10 november 2008, 20:05
Nog iet...
As "aa" de "aa" is van "naam", oe schrevde dan de "aa" van "sigaar"?
sigaer. da' zou duidelijk mùtte zen van den url aentwaerps.be :p
Koen Van de moortel 10 november 2008, 20:02
Beste Filip,

Ik zen ier aanbelaend dör te zuke nor Wannes Van de Velde, God emme zen ziel, en ik zen wel kontent met dees initiatief!
Ik em subiet e linkske gelei vanoep www.astrovdm.com/schoolinfo.htm.
Alliën verston ek ni goe vörwa dat den daerde persoën van de waerkwoorde oep een "d" zou moeten eindige. G'oërt dat oemmes toch niet...
Hoi Koen. G'oêrd da *wel* as et volgende woord meh ne klinker begind, bvb in "ze komd altijd te laat".
alain 24 oktober 2008, 20:52
a ge da mor wet mavano
Mavano 16 oktober 2008, 23:16
Amaai as de Limburgers da ùk gon doeng in 't dialekt dan hemme ze ne server nùdig van mingstes iene terra byte ver al die laaaaaange wooorden....
Grytolle 15 september 2008, 11:13
Limburgs: bijvoorbeeld de fonetische spelling die onder andere gebruikt wordt op hun wikipedia :P
joske 2 september 2008, 00:10
Sorry ik ben zelf geen antwerpenaar
Maar deze site is een voorbeeld.
Het zou goe zijn als op deze manier ook andere talen doorgegeven worden aan de volgende generaties dus Gentenaars Leuvenaars Limburgers wat hou u tegen
Reageer
Tips om Antwerps te schrijven:
  • ae = de scherpe a van Aentwaerpe en staerk (sterk)
  • aa = de platte a van naam en baard
  • ö = de korte eu van störm (storm) en löstere (luisteren)
  • óe = de lange oe van zjalóes (jaloers) en bóer (boer)
  • en = zoals in biên (been) en groêt (groot)
  • De ei/ij van klein en wijn en de ui van kruis zoals in het Nederlands, hoewel ze anders klinken (ongeveer als "klaajn", "waajn" en "kroajs").
Lees meer over de Antwerpse spelling!